Moda okularowa stanowiła od samego początku ważny element branży fashion i zmieniała się wraz z powstawaniem i rozwijaniem kolejnych trendów. Duży udział miały w tym gwiazdy kina i muzyki. Celebryci, wybierając konkretne typy oprawek, sprawiali, że zyskiwały one na popularności, a inne odchodziły w zapomnienie. Zapraszamy Cię do historycznej podróży przez modne okulary XX wieku. Sprawdźmy, jak zmieniały się oprawki wraz z upływem kolejnych dekad!
Lata 20., czyli najstarsze okulary retro
Historia okularów o kształcie, jaki znamy dziś, sięga lat 20. Wtedy w damskiej modzie królowały kreacje z piórami i cekinami. Makijaż był wyrazisty – oczy ciemne, a usta krwistoczerwone, wokół których unosił się dym ze zmysłowo palonej, długiej cygaretki. Suknie odsłaniały plecy i ramiona, ale zawsze sięgały daleko za kolano. Z kolei mężczyźni nosili zapięte co do ostatniego guzika koszule, krawaty, garnitury, a do tego stylowe cylindry lub kapelusze.
Do takich stylizacji pasowały okrągłe okulary. I to właśnie te były wówczas najbardziej modne. Wśród oprawek dominowały stosunkowo niedawno wynalezione binokle zaraz obok kompletnych konstrukcji z zausznikami i noskami – takich, jakie przypominają współczesne okulary.
Okulary w latach 20. noszone były głównie przez mężczyzn, nie tylko jako ozdoba, ale też wyznacznik statusu i dodatek, podkreślający mądrość i dobry gust właściciela. U kobiet okulary uznawane były za mało atrakcyjne.
Lata 30.
W tej dekadzie największą popularnością nadal cieszyły się okrągłe okulary, ponownie – noszone głównie przez mężczyzn. Grant Wood, James Joyce, Franklin Delano Roosevelt, John D. Rockefeller – to tylko kilka znanych całemu światu wielbicieli okrągłych oprawek. Coraz częściej można je było zobaczyć również na twarzach pań, w tym między innymi Marlene Dietrich, jednej z najbardziej znanych, niemieckich aktorek XX wieku. Okrągłe okulary w stylu retro z lat 30. były zarówno delikatne, jak i grube, w tym także przyciemniane.
Warto zaznaczyć, że w latach 30. powstały, słynne do dziś, okulary przeciwsłoneczne Aviator. W tamtym czasie chroniły głównie wzrok amerykańskich pilotów. Tzw. okulary pilotki charakteryzowały się podwójnym mostkiem i dużymi szkłami, które pokrywały szczelnie cały obszar wokół oczu.
Lata 40.
To czas wynalezienia nowego rodzaju tworzywa do produkcji okularów – grubego plastiku. Umożliwiał on tworzenie oprawek w wielu różnych kolorach, kształtach i wzorach. Lata 40. otworzyły więc modę okularową na wiele nowości, które jednak w świadomości szerszego grona odbiorców zaistniały odrobinę później, bo w następnej dekadzie.
Lata 50.
Był to okres, w której panie stawiały na perfekcyjną elegancję i szyk, podkreślający kobiecość. Moda okularowa została zdominowana przez „kocie oczy” – jeden z niezbędnych gadżetów lat 50., który świetnie odpowiadał na oczekiwania i potrzeby wizerunkowe kobiet.
Wydłużone i podniesione w kierunku skroni oprawki podkreślały seksapil i dodawały twarzy zalotności. Znakomicie pasowały do jednego z najbardziej rozpoznawalnych stylów tamtego okresu, czyli pin-up. Jego znakiem rozpoznawczym były czerwone usta, oczy podkreślone długą, czarną kreską oraz kobiece stroje, eksponujące figurę. Jedną z najbardziej znanych przedstawicielek tego nurtu była Marylin Monroe. Okulary kocie oczy uwielbiała też Audrey Hepburn.
Lata 60.
Ta dekada to początek soczewek fotochromowych i rosnącej popularności okularów przeciwsłonecznych. Wraz z rozwojem technologicznym rosło znaczenie praktycznej funkcji okularów. Nie oznacza to jednak, że przestał liczyć się ich wygląd. Dowodem niech będzie fakt, że zarówno panie, jak i panowie sięgali po oryginalne, wyjątkowe oprawki, które nie tylko chroniły ich wzrok, ale także współtworzyły stylizacje.
W latach 60. dominowały sukienki „princeski”, spódnice mini i proste kroje. Coraz częściej zakładano paski i obserwowano na ulicach rosnące znaczenie marynarskiego stylu. Niezwykle modne były także grochy, geometryczne wzory i kapelusze. Nieodłącznym atrybutem tego okresu były okulary „muchy” – najstarsze modne okulary oversize. Duże, zakrywające pół twarzy dodawały tajemniczości i niedostępności. Uwielbiały je takie osobistości, jak Jackie Kennedy czy Audrey Hepburn.
Również w Polsce istniała moda na okulary „muchy" – zarówno na ulicach, jak i na dużym ekranie. Takie okulary nosiła na przykład Małgorzata Braunek w filmie „Polowanie na muchy”. Koniec lat 60. przyniósł nowy styl hippie, a wraz z nim nową modę okularową.
Lata 70.
Okres zdominowany przez kulturę hippisowską i związaną z tym wszechobecną wolność, także estetyczną. Królowały koturny, spodnie dzwony, tuniki i kwieciste wzory, a wielkim hitem stały się okulary „lenonki". Ich nazwa pochodzi od nazwiska znanego muzyka, Johna Lennona, którego znakiem rozpoznawczym były właśnie małe, okrągłe okulary. Posiadały cienkie, druciane oprawki i zawinięte nauszniki. Nosili je również muzycy z zespołu The Beatles, a wersję z przyciemnionymi szkłami można było obserwować w środowisku hippisowskim.
Lata 80.
Zwariowana dekada, w której królowała ekstrawagancja. Z niej wynikało uwielbienie dla wszystkiego, co kiczowate, w tym połysku i intensywnych kolorów. Zaczęto nosić jeans, błyszczące legginsy, tiule i koronki w wersji rockowej. Swoją młodość przeżywały cętki i skóra. Żadna modna stylizacja nie mogła obejść się bez licznych dodatków: bransolet, kolczyków, naszyjników. Dużym powodzeniem cieszyły się rękawiczki, opaski i kokardy.
Styl ten popularyzowała Madonna, tworząc drapieżne i wyzywające kreacje sceniczne. Obcisłe gorsety, bielizna noszona na ubrania i ogromne krzyże jako biżuteria – to styl, który naśladowały miliony. Dopełnieniem był mocny makijaż i natapirowane włosy. Idealnie pasowały do tego okulary kwadratowe, w tym klasyczne Ray-Bany.
Z drugiej, męskiej strony, do mody okularowej wracały stworzone w latach 30. okulary aviatory. W filmach znanych całemu pokoleniu nosił je między innymi Sylvester Stallone, Tom Cruise i Al Pacino.
Lata 90.
Okres zdominowany przez kolory. Pojawiały się już nie tylko w oprawkach, ale też szkłach okularów przeciwsłonecznych. Najchętniej wybierano czarno-żółte modele. Co do kształtu, na bok odeszły okulary oversize. Zostały zastąpione prostokątnymi oprawkami. Większe znaczenie zyskały również okrągłe okulary, które często występowały na ekranie. I choć nadal niezmiennie dominowały plastikowe oprawki, to powoli na rynek „wchodziły” metalowe ramki.
Od roku 2000, czyli współczesna moda okularowa
W 1999 roku na ekranach kin pojawił się film „Matrix”. Dlaczego o tym wspominamy? Bo malutkie okulary pilotki à la Neo z „Matrixa” były jednymi z najchętniej wybieranych modeli na początku nowego tysiąclecia. Z upływem lat modne stawały się te okulary, które prym wiodły w poprzednich dekadach – zgodnie z tezą, że trudno wymyślić już coś nowego i wracamy do tego, co było znane i lubiane kiedyś. Przy tym współczesna moda zmienia się bardzo szybko. Nie potrzeba już całych dziesięcioleci na dużą zmianę; wystarczy kilka sezonów.
Od 2000 roku niezmiennie modne okulary to okulary oversize, klasyczne oprawki kwadratowe, w tym ponadczasowe Wayfarery marki Ray-Ban, aviatorki, „kocie oczy” i okulary okrągłe, znane szerzej jako „lenonki”.
Wybieramy zarówno kolorowe, jak i stonowane pod względem barw oprawki. Z jednej strony lubimy modele oryginalne i wyróżniające się, a z drugiej szukamy okularów eleganckich i delikatnych – takich, które można założyć do pracy lub szkoły. Interesuje nas to, co nowoczesne, a jednocześnie obserwuje się uwielbienie dla ruchu retro, co sprawia, że jednymi z najpopularniejszych okularów są okulary vintage i nawiązujące do nich okulary retro future. Zatem słowo, które najlepiej opisuje współczesną modę okularową to różnorodność.
Podsumowanie
Moda okularowa zmieniała się przez cały XX wiek, z dekady na dekadę. Zmiana obejmowała zarówno kształt, rozmiar, jak i kolor oprawek i musiała pasować do mody ogólnej – tego, jakie ubrania noszono, jakiej muzyki słuchano, jakie filmy oglądano i jaki światopogląd głoszono. Współcześnie modne okulary to ciągły powrót do tego, co było znane i uwielbiane kiedyś.
